Rok 2020 to wyjątkowy czas dla społeczności Szkoły Podstawowej im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach. Właśnie przed dziesięcioma laty szkole nadano imię Andrzeja Stelmachowskiego – znanego polskiego działacza społecznego, prawnika, polityka, pierwszego Marszała Senatu Rzeczypospolitej w latach 1989 – 1991, Ministra Oświaty, doradcy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego. Profesor Andrzej Stelmachowski w latach 1990 – 2008 pełnił funkcje Prezesa Stowarzyszenia “Wspólnota Polska”.
W kwietniu b.r. planowaliśmy uroczyste obchody 10. rocznicy nadania szkole imienia. Choć przygotowania do uroczystości prowadzone były przez wiele miesięcy, to z powodu pandemii i związanymi z nią ograniczeniami, nie mogły się one odbyć. Czekając na jubileuszowy rok, już od nowego roku szkolnego uczniowie, nauczyciele i cała społeczność szkolna uczestniczyli w wielu uroczystościach ku czci Patrona Andrzeja Stelmachowskiego.
Z tej okazji postanowiliśmy podsumować podstawowe osiągnięcia i relacje z działalności szkolnej, by przedstawić je na stronie internetowej i w profilu szkoły na Facebooku, w mediach społecznościowych, w prasie. Cykl imprez i działalności, towarzyszących obchodom jubileuszowym, tworzą prezentacja biografii prof. Andrzeja Stelmachowskiego, konkursy tematyczne, spektakle, zawody i turnieje sportowe, uroczystości poświęcone naszemu Patronowi.
Patron – to niezwykle ważna postać w życiu szkoły. Wokół osoby patrona tworzy się tradycje, stawia się za wzór piękne i ważne wartości, uczy się uczniów dojrzałych i odpowiedzialnych wyborów, wprowadza się w dorosły świat. W czasach, kiedy notujemy upadek autorytetów, wybór patrona to trudne zadanie. Szkoła dokonała tego wyboru przed dziesięcioma laty i dziś cała społeczność szkolna z godnością i honorem nosi imię Profesora Andrzeja Stelmachowskiego.
Nadać imię to niejako ustalić tożsamość danej instytucji, wydobyć wśród wielu wartości ważniejsze od innych, podkreślić kierunek jej działań dydaktyczno–wychowawczych Nadać imię szkole to także wskazać całej społeczności szkolnej – uczniom, nauczycielom i rodzicom poprzez osobę patrona – autorytet, punkt odniesienia w ich działaniach. Można nawet stwierdzić, że to nasz symbol, znak rozpoznawczy, godnie bowiem reprezentujemy imię Profesora Andrzeja Stelmachowskiego w różnych działaniach naszego środowiska, w rejonie, na Litwie oraz poza jej granicami, w naszej Małej i Wielkiej Ojczyźnie.
Co roku uroczystości, poświęcone Patronowi, zajmują ważne miejsce w kalendarzu życia szkoły. Ten rok jest wyjątkowy i jak każdy ważny jubileusz potrzebował należytego przygotowania. Imprezy towarzyszące 10-leciu nadania szkole imienia Patrona Andrzeja Stelmachowskiego zostały poprzedzone wieloma wydarzeniami, wplecionymi w działania edukacyjne i wychowawcze.
Cykl imprez rozpoczęliśmy świętem szczególnie rodzinnym dla szkolnej społeczności – „Jubileuszowymi Jasełkami“, czyli spektaklem z okazji Świąt Bożego Narodzenia. W naszym środowisku to wydarzenie skupia wokół szkoły nie tylko aktorów – uczniów, ale także ich rodziców, bliskich, przyjaciół oraz byłych absolwentów. Zawsze pięknym akcentem jest współtworzenie spektaklu przez uczniów, rodziców i nauczycieli. W tym radosnym czasie rodzinnych świąt atmosfera zbliżającego się Jubileuszu w szkole nabrała wyjątkowej oprawy.
Kolejnym ważnym wydarzeniem był konkurs kaligrafii dla uczniów od pierwszej do czwartej klasy. Konkurs polegał na przepisaniu tekstu z życiorysu prof. Andrzeja Stelmachowskiego. W styczniu, w którym obchodziliśmy Dzień Urodzin Patrona szkoły, odbył się konkurs plastyczny „Laurka dla Patrona” dla klas 1-4, a dla uczniów klas od 5 do 9 konkurs plastyczno-twórczy na własny, wykonany dowolną techniką, projekt „Logo 10-lecia nadania szkole imienia Patrona”. Konkursy miały na celu rozwijanie kreatywności oraz wrażliwości artystycznej uczestników, rozbudzenie fantazji i wyobraźni twórczej, poszerzanie wiedzy z zakresu różnych technik plastycznych oraz umożliwienie uczestnikom zaprezentowania swojego talentu.
Ponadto uczniowie klas 5-7 pisali dyktando, ułożone na podstawie książki autorstwa Krystyny Zienkiewicz „Andrzej Stelmachowski. Pragmatyczny romantyk”. Uczestnicy mieli okazję poznać niemało faktów z życiorysu Patrona – przeważnie związanych z jego rodziną, czyli wszystko, co oprócz obowiązków zawodowych, było niezmiernie ważne w życiu Andrzeja Stelmachowskiego.
Warto podkreślić, że w procesie edukacyjnym dziecka szczególne znaczenie ma rodzina. Znaczącą rolę w wychowaniu pełnią dziadkowie i babcie. Andrzej Stelmachowski był wspaniałym, kochającym dziadkiem. Świadczą o tym wzruszające zdjęcia z wnukami, które wyrażają głębokie wartości więzi rodzinnych. Rok 2020 rozpoczęliśmy cyklem uroczystości upamiętniających 95. rocznicę Urodzin Patrona i 10. rocznicę nadania imienia naszej szkole. W styczniu, jednocześnie obchodziliśmy święto z okazji Dnia Babci i Dziadka oraz Dzień Urodzin Profesora.
Zwieńczeniem wysiłków artystycznych i edukacyjnych był turniej siatkówki, rozegrany pomiędzy uczniami a nauczycielami. Zawody dostarczyły wszystkim wielu niezapomnianych wrażeń i emocji.
Duży krok naprzód został zrobiony przed ponad 10-oma laty, kiedy szkoła zaczęła się szybko modernizować i rozwijać. Został dobudowany jeszcze jeden budynek z salą sportową. W tym okresie odbywały się prace remontowe i wewnętrznie, i zewnętrznie. Dokonano całkowitej renowacji drewnianej przybudówki, której pomieszczenia zostały przeznaczone dla grupy kształcenia przedszkolnego. Szkoła stała się bardziej ciepła, jasna, przytulna, wizualnie powiększyła się przestrzeń, zwiększyła się liczba sal lekcyjnych, co zwiększyło komfort nauczania. Możliwość posiadania dużej i przestronnej sali sportowej otworzyła perspektywy rozwoju różnych dziedzin sportowych wśród uczniów i nauczycieli. Dość szybko wychowaliśmy plejadę tenisistów, którzy niejednokrotnie odnosili zwycięstwa w turniejach krajowych i międzynarodowych.
W naszym środowisku staliśmy się nowoczesnym ośrodkiem w dziedzinie upowszechniania kultury, wychowania i edukacji. Obecnie przy szkole zmierzają ku końcowi prace rekonstrukcyjne wielofunkcyjnego stadionu, który będzie służył potrzebom, organizacji imprez sportowych i kulturalnych nie tylko szkoły, ale także społeczności lokalnej i rejonowej.
Ambasadorem tradycji narodowych w życiu społeczności szkolnej i lokalnej jest zespół pieśni i tańca „Tęcza”, który reprezentuje polski i litewski folklor oraz tradycje na scenach rejonu, Litwy i poza jej granicami. Nasi uczniowie to miłośnicy i propagatorzy poetyckiego słowa, polskiej piosenki, pielęgnujący i promujący piękno ojczystej mowy podczas wielu konkursów i zdobywający na nich laury.
Dziś wyrażam radość, że jestem gospodarzem tej placówki. Tutaj możemy podtrzymywać i promować polskie tradycje i kulturę, ponieważ w obecnych czasach niezwykle ważne jest zachowanie tożsamości narodowej. Społeczność szkolna poprzez nauczycieli, uczniów i rodziców stworzyła szczególny klimat sprzyjający wszechstronnemu rozwojowi. Tu najważniejszy jest uczeń, a duszą szkoły są nauczyciele i wychowawcy, rodzice zaś – wsparciem. Jestem dumny, że otacza mnie twórcze i kreatywne grono pedagogiczne, ludzie wrażliwi na potrzeby uczniów, poszukujący najlepszych rozwiązań w pracy z wychowankami.
Jubileusz to wspaniała okazja, by złożyć podziękowania za owocną współpracę i wsparcie finansowe w wielu poczynaniach. W znacznej części dzisiejszy atrakcyjny wygląd szkoła zawdzięcza środkom finansowym i inwestycjom państwa polskiego i miejscowej władzy. Wielokrotnie szkoła otrzymywała wsparcie od Samorządu Rejonu Trockiego, Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, Wydziału Konsularnego Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” w Warszawie oraz Oddziałów Stowarzyszenia w Łomży i w Łodzi, Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Fundacji Genealogia Polaków, Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna”.
Dziś warto wspomnieć także o naszych Dobroczyńcach i życzliwych Przyjaciołach: Jarosław Narkiewicz, poseł na Sejm Republiki Litewskiej, Minister łączności Litwy, Edita Rudelienė, mer samorządu rejonu trockiego, Maria Pucz, wicemer samorządu rejonu trockiego z ramienia Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, Alina Kowalewska, Teresa Sołowjowa, Tadeusz Tuczkowski – radni rejonu trockiego z ramienia AWPL ZCHR, dr inż. Józef Górny, polski polityk, samorządowiec, urzędnik państwowy, Hanka Gałązka, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oddział w Łomży, Jerzy Rajpolt, redaktor naczelny gazety „Życie Zabierzowa”, aktywny członek Fundacji Genealogia Polaków, ks. mgr Jarosław Dobrzeniecki, wikariusz Parafii Świętego Józefa w Olsztynie, Anna Ingielewicz, starosta gminy Stare Troki.
W imieniu społeczności szkolnej dziękuję sponsorom, których nie sposób dziś wspomnieć, a którzy w ciągu minionych dwóch dekad wspierali naszą placówkę. Wzbogaciliśmy bazę materialną w komputery, meble, sprzęt sportowy, narzędzia szkoleniowe i podręczniki do codziennego procesu edukacji. Co roku, w okresie Bożego Narodzenia, jesteśmy przeniknięci atmosferą świątecznego oczekiwania, gdyż spotykamy się z bezinteresowną serdecznością życzliwych ludzi. Rodziny naszych uczniów w darze otrzymują paczki świąteczne z żywnością, ze słodyczami. Ten dobroczynny gest wielu sprawia radość, przybliża do głębszego i lepszego przeżywania pięknych świąt Bożego Narodzenia.
Z perspektywy 10-ciu minionych lat stwierdzam, że wybór Profesora Andrzeja Stelmachowskiego jako Patrona był trafny i głęboko przemyślany, a cała społeczność szkolna jest dumna ze swego imienia.
Postać Andrzeja Stelmachowskiego stała się bliska naszym sercom. Wiedza o Patronie, znajomość biografii i dokonań – rodzi szacunek do Imienia, do szkoły, a przez to, szacunek do wiedzy i nauki. Motywuje nas do większej wzajemnej współpracy i wysiłku, by w szkole było lepiej, ciekawiej i bardziej przyjaźnie.
Z okazji 10. rocznicy nadania szkole imienia Andrzeja Stelmachowskiego nauczycielom życzę wielu dalszych sukcesów w pracy, kreatywności i zapału w realizacji trudnych zadań pedagogiczno–wychowawczych oraz stałego poczucia, że poprzez codzienny trud spełniają swoje powołanie. Życzę również, ażeby za Wasz trud i wysiłek dana była wdzięczność prawdziwa – piękna pamięć – dobre słowo oraz wdzięczność uczniów.
Uczniom życzę, by nauka w szkole była fascynującą przygodą, odkrywaniem tajemnic wiedzy, odnajdywaniem siebie. Aby czas spędzony w szkole był ważny, owocny w wiedzę, gdyż z niej będziecie czerpać przez całe życie.
Serdeczne podziękowania kieruję do rodziców za współpracę, zaufanie, prace społeczne na rzecz szkoły, dobre rady, życzliwość, wspieranie naszych działań w wielu poczynaniach.
Jestem głęboko przekonany, że nie tylko słowem, ale także trafną decyzją i czynem, nadal będziemy godni imienia Profesora Andrzeja Stelmachowskiego, które z dumą nosi nasza szkoła.
ROMUALD GRZYBOWSKI,
dyrektor Szkoły Podstawowej
im. Andrzeja Stelmachowskiego w Starych Trokach